fbpx

Cinsellikle kafayı bozmuş birinin din ile de kafayı bozmuş olması şaşırtıcıdır. Evet, tahmininiz doğru. Söz konusu kişi Freud’dan başkası değildir. Freud’un, Mutluluk Dediğimiz Şey adlı eserinde, cinsellikten uygarlığa, arzular dünyası olan “bilinçaltı”ndan dine kadar geniş bir perspektifte insan doğası üzerine söylediği ilginç ve aynı zamanda tartışmalı özdeyişlerinin bazılarını derledim. Freud’un cinsellik üzerine söyledikleriyle eminim birçok yerde karşılaşmışızdır. Ancak ne hikmettir ki din söz konusu olduğunda Freud bir nebze geri planda kalmıştır. Freud’un din üzerine konuşmaları da cinsellik üzerine söyledikleri kadar ilginç ve belki de daha isabetlidir.

Freud’un din üzerine yazdığı özdeyişlerin, insana gerçekten de öyle mi dedirtecek türden aforizmalar olduğuna kuşku yok. Bununla birlikte bazılarının oldukça doğru, bazılarının ise oldukça tartışmalı olduğunu yine bu çerçevede belirtmemiz gerekir. Ancak hepsinden öte okuyanı üzerinde gerçek anlamda düşünmeye sevk eden türden aforizmalar olduğu da bir gerçektir.

İşte tarihteki en tartışmalı isimlerden biri olan Freud’un din mefhumu üzerine söylediği aforizmalardan bazıları. Keyifli düşünmeler.

  • “İnsan kendi inancına göre yaşamaya inanmaz.” (Freud, 2015, s. 5).
  • “Kendisine sevgi dini diyen bir din bile kendinden olmayanlara karşı sert ve sevgisizdir.” (Freud, 2015, s. 13).
  • “Yaratılış planının insanın mutlu olması gibi bir maksadı yoktur.” (Freud, 2015, s. 14).
  • “Bilgi meyvesi insanlar için ne kadar erişilebilirse dinî inancın inkârı da o kadar yaygın olacaktır.” (Freud, 2015, s. 15).
  • “Dinden azat edilen bir insanın normal ve sağlıklı bir hayat sürme şansı daha yüksektir.”(Freud, 2015, s. 16).
  • “Din bir yanılsamadır ve gücünü, içgüdüsel arzularımızla uyuşmasından alır.” (Freud, 2015, s. 19).
  • “Söz konusu din oldu mu insanlar her türlü ahlaksızlık ve entelektüel suçla itham edilir.” (Freud, 2015, s. 30).
  • “Din insanlığın çocukluk çağına aitti. Artık insanlık rüştünü ispatladığına göre dini de geride bırakmalı.” (Freud, 2015, s. 35).
  • “Uzun vadede akıl ve tecrübe karşısında hiçbir şey galip gelemez. Dinin bu her iki unsurla da çeliştiği ise gün gibi aşikârdır.” (Freud, 2015, s. 43).
  • “İnsanlık dinleri kitlesel hezeyanlar içinde sınıflandırılmalıdır. Elbette insan paylaştığı sürece yaşadığının bir hezeyan olduğunun farkına varmaz.” (Freud, 2015, s. 47).
  • “Dinî düşünceler de diğer kültür kazanından gibi aynı ihtiyaçtan doğmuşlardır: Kendini doğanın ezici üstünlüğüne karşı koruma gereksiniminden” (Freud, 2015, s. 49).
  • “Dinden vazgeçmek yerine dine karşı aynı tutumu sürdürürsek uygarlık daha büyük bir risk altına girecektir.” (Freud, 2015, s. 49).
  • “Dini olguların yalnızca bildiğimiz bireysel nevrotik semptomlar yoluyla anlaşılabileceğinden asla kuşku duymadım.” (Freud, 2015, s. 51).
  • “Dinî öğretiler yanılsamadan ibarettir, kanıta olanak tanımazlar; hiç kimse bu öğretileri doğru kabul edip bunlara inanmaya zorlanamaz.” (Freud, 2015, s. 58).
  • “Dinî doktrinlerin doğruluğu, gerçeğe tanıklık eden bir içsel deneyime bağlıysa şayet, bu deneyimi yaşamayan sayısız insandan ne anlam çıkarmamız gerekiyor?” (Freud, 2015, s. 65).
  • “Din o kadar çocuksu, gerçekliğe o kadar aykırıdır ki insanlığa karşı dostane bir tutum benimsemiş kimseler için, fânilerin büyük bir kısmının bu hayat görüşünün üstüne çıkamayacağını düşünmek acı vericidir.” (Freud, 2015, s. 66).
  • “Farklı dinler uygarlıkta pişmanlık hissinin oynadığı rolü asla es geçmemişlerdir. Dahası, insanoğlunu, günah dedikleri bu pişmanlık hissinden kurtarma iddiasıyla ortaya çıkmışlardır.” (Freud, 2015, s. 68).
  • “İnsan bir kez dinî öğretilerin önüne koyduğu saçmalıkları hiç eleştirmeksizin kabul etme ve hatta aralarındaki çelişkileri görmezden gelme noktasına geldi mi, o insanın zekâsının zayıflığına fazla şaşmamamız gerekir.” (Freud, 2015, s. 80).
  • “Bizim başarımızın tanrılar ve peygamberlerin başarısıyla kıyaslanabileceğini sanmıyorum. Kutsal Bakire’nin mucizelerine inanan insanların sayısı bilinçdışına inananların sayısından kat kat fazla.” (Freud, 2015, s. 80).
  • “Musevilik dini Baba dinidir; buna karşılık Hıristiyanlık dini Oğul dini olmuştur. Eski Tanrı, yani Baba ikinci konuma geçmiştir; İsa, yani Oğul ise onun yerine oturmuştur, tıpkı o karanlık çağlarda bütün oğulların arzuladığı gibi.” (Freud, 2015, s. 95).
  • “Din, gerçekliğin inkârıyla birlikte, mutlulukla iç içe geçmiş sanrısal bir karmaşadan başka bir yerde bulamayacağımız, arzu edilen yanılsamalarla dolu bir sistemdir. Dinin on birinci emri şudur: ‘Sorgulamayacaksın’.” (Freud, 2015, s. 97).
  • “Din dediğimiz şey bilinçdışında arzuların yerine getirilmesi sürecidir. Kimi insanlar, bu süreç işlemediğinde zihinsel açıdan zarar görme tehlikesiyle karşı karşıya kalırlar. Çünkü bu insanlar tanrısız, amaçsız bir hayat fikriyle başa çıkamazlar.” (Freud, 2015, s. 100).
  • “Dinin heybetini tam anlamıyla ölçmek isteyen bir kişi, dinin insanlık adına neleri üstlendiğini aklından çıkarmamalıdır. Din insanlara evrenin başlangıcı ve kaynağıyla ilgili bilgi verir, onlara koruma ve nihai mutluluk vaat eder ve otoritesinin verdiği kuvvetle rehberlik eder.” (Freud, 2015, s. 112).
  • “Hayatın amacı nedir?” sorusu sayısız defa sorulmuş ve hiçbir seferinde tatmin edici bir cevap alınamamıştır. Belki de bu soru bir cevaba olanak tanımıyordur. […] Hayatın amacına yalnızca din cevap verebilir. Amacı olan bir hayat fikrinin dinî sistemler içinde yer bulup bunlarla uyumlu olduğu sonucuna varan kişi asla yanılmaz.” (Freud, 2015, s. 119).
  • “Din, biyolojik ve psikolojik gereksinimlerimiz sonucu içimizde geliştirdiğimiz arzular dünyası aracılığıyla içinde bulunduğumuz duyular dünyası üstünde kontrol elde etme çabasıdır. Ancak din asla bu amacına ulaşamaz” (Freud, 2015, s. 143).
  • “Dinî öğretiler beraberlerinde, ortaya çıktıkları zamanların, insan ırkının cahil çocukluk döneminin izini taşırlar. Dinin vereceği teselli itimadı hak etmez” (Freud, 2015, s. 143).
  • “İnsanın evrim tarihinde dine yer vermeye kalkışıldığı takdirde bu pek de uzun süreli bir kazanım olmayacak gibi durmaktadır; zira din uygar bireyin çocukluktan erişkinliğe adım atarken geçmek zorunda olduğu bir nevroz dönemiyle eşdeğerdir” (Freud, 2015, s. 143).
  • “Uygarlığın temel ilkeleri için mantıklı bir zemin tesis etmek istediğimizde tarihî gerçeklerin feragatinden dolayı şikâyet etmemize gerek yok. Sonuçta, dinî öğretilerdeki gerçekler öyle çarpıtılmış ve sistematik olarak üstü gizlenmiş ki insanlığın çoğunluğu bunların gerçek olduğunu göremiyor bile” (Freud, 2015, s. 144).

Bonus aforizma 🙂
“İyi ve kötü konusunda kafamı çok yormam ama insanoğlunda iyi denebilecek çok az şey gördüm. Bana kalırsa, şu ya da bu ahlaki öğretiye mensup olmaları ya da hiç olmamaları fark etmeksizin insanların çoğu beş para etmez.” (Freud, 2015, s. 95).

Kaynakça
Freud, S. (2015). Mutluluk Dediğimiz Şey (6 b.). (P. Demirel, Çev.) İstanbul: Aylak Adam.
Evren Ersoy içeriklerini beğendin mi? Sosyal medyada takip edin!
Abonelik
Bildir
guest
0 Yorumlar
Satır içi yorumlar
Tüm yorumları görüntüleyin
Evren Ersoy içeriklerini beğendin mi? Sosyal medyada takip edin!

Okuyucuların Beğendiği İçerikler

Birçok kişinin ‘’zor ama maaşı iyi, garanti meslek gibi’’ düşünceleriyle ün kazanmış bir bölüm olan tıp fakültesini size en ince detaylarıyla aktaracağım. Öncelikle fakülteye gelmeden önce kendinizi ilk gün yapılacak çaylak şakasına ve ileri zamanlarda daha siz TUS isimli bölüm seçmenize yarayan sınava girmeden ‘’Sen ne doktorusun? ‘’ veya diş hekimliği ayrı bir bölüm olmasına […]
Yaşanan herhangi bir gün hiç yaşanmasaydı, her şey daha farklı olur muydu? Misal dün hiç yaşanmasaydı veyahut bundan yıllar önce bir gün hiç yaşanmasaydı yine aynı mıydı hayatınız? Kadere inanmak subjektif bir bakış açısı olarak görünebilir ancak hayatın akışı olarak farklı bir yerden durumu ele alabiliriz. Bütün malzemeleri özene bezene kesip, doğrayıp harika bir yemek […]
Herkesin ölmeden görmek isteyeceği bir yer vardır. Yoksa da henüz keşfetmemiştir… Benim için burası Norveç. “Soğuk Cennet” veyahut “Kuzeyin İncisi” denilen bu ülkenin lanse ettiği imajı bir görseniz aşık olmamak elde değil. O yüzden henüz kendi ülkenizi keşfetmediyseniz ileride belki yol arkadaşım olabilirsiniz! Norveç ”Soğuk Cennet” Ülkenin yönetim biçimi anayasal monarşi ve başkenti Oslo‘dur. 385,207 […]
Her kitap ayrı güzel, dünyasına girdikten sonra… Ama bazı başyapıtlar vardır, gerçekten okumak zevk verir. Okudukça içine düşer, yeni bir dünyanın kahramanı olursunuz. Herkes için değişebilecek bir liste… Daha iyisi varsa da ben okuduğum kadarını biliyorum ve bunlar şu an en iyisi! Daha birçok türde konuşulacak kitaplar olsa da üç ayrı türde üç başyapıt derledim, […]

İlgini Çekebilir

Çoğumuzun, adını belki de hiç duymadığı fakat yaşamımızda denk gelebileceğimiz, farkında ve bilinçli olduğumuz takdirde erken tanı ve tedavi seçeneklerini düzenleyebileceğimiz, benim ise özel eğitim alanında tanıştığım bir sendromdan bahsetmek istiyorum sizlere: DiGeorge Sendromu. DiGeorge Sendromu (DGS) 22. kromozomun (22q11) delesyonu (kromozomun bağlı bulunduğu parçadan kopup silinmesi, yok olması) ya da translokasyonu (kopan veya kaybolan […]
“Sisyphus’u gördüm, korkunç işkenceler çekerken: yakalamış iki avucuyla kocaman bir kayayı ve de kollarıyla bacaklarıyla dayanmıştı kayaya, habire itiyordu onu bir tepeye doğru, işte kaya tepeye vardı varacak, işte tamam, ama tepeye varmasına bir parmak kala, bir güç itiyordu onu tepeden gerisin geri, aşağıya kadar yuvarlanıyordu yeniden baş belası kaya, o da yeniden itiyordu kayayı, […]
Bugün 10 Mart 2022. Gülistansız 796. gün “Ne durumdayım biliyor musunuz? Ölüm Allah’ın emri, ölüm dünyada var. Gençlerin ölümü zor ama biz her gün yeniden ölüyoruz. Her gün… Toprağa bile basmaya kıyamıyorum, acaba kızım içinde olabilir mi diye. “ 21 yaşında, Tunceli’de bir üniversite öğrencisiydi Gülistan Doku. 5 Ocak 2020 tarihinden bu yana haber alınamıyor. […]
Bir girişim fikriniz var ve bu alanda bir marka oluşturmak istiyorsunuz ya da henüz küçük bir işletmesiniz ve işletmenizi büyütüp kârınıza kâr katmak istiyorsunuz. İşte bu yolda atmanız gereken ilk adım markalaşmak olmalıdır. Peki marka nedir?                Marka yalnızca kalabalık bir pazarda sizi diğerlerinden ayıran isim, logo ve slogandan ibaret değildir. Markanız insanların sizinle etkileşimde […]