fbpx

Kendi tarihi ve kültürel zenginliklerimizi başkalarından öğrenmek insanı büyük bir hüzne gark etse de bir yandan da öğrenmenin vermiş olduğu eşsiz hazzın bağımlılığı bu hüznü unutturuyor.

Ülkemizde bugün bile üzerinde fazla durulmayan filoloji ve linguistik çalışmaları Avrupa’da son sürat devam ediyor. Bu çalışmalardan birine geçen gün rastladım.

Haydar Mert Paşa… 17. yy reisülküttaplık mütercimlerinden.
Çocukluğu ve ilk gençlik yılları Cartagena’da geçmiş. 1599 Cezayir seferinde esir olarak alınmış. Kabiliyetli olduğu fark edilince yetiştirilmek üzere Enderun’a gönderilmiş. O dönem Enderun’da meşhur Fazıl Sami Paşa’lardan, Cafer Bedri Paşa’lardan dersler alan Haydar Mert dillere olan yatkınlığının da etkisiyle Fransızca, Rusça, İtalyancanın yanında Arapça ve Farsçası ile diğer talebeler arasından sıyrılır.
Dönemin veziriazamı Kızıl Fahreddin Paşa tarafından himaye edilir. Fahreddin Paşa’nın Avrupa’da yeni çıkmakta olan Kalvenizm’in Osmanlı tebaası olan Hristiyanlar üzerindeki tesirleri dolayısıyla Kalvenizm hakkında malumat istemesi üzerine Avrupa’da neşredilen eserleri Osmanlıcaya tercüme eder. Bugün Topkapı Sarayı kütüphanesinde yer alan Kalvenizm hakkındaki eserlerin tümü Haydar Mert Paşa’nın tercümeleridir.
Detaylı bilgi Janis Joplin’in “Calvinism between the Ottoman Christians – During 17th Century” adlı eserinde bulunabilir.

3. Mehmet döneminde Celali isyanları sürerken levantenler ile yaşanan problemlerin çözümünde büyük rol alır ve Bornova’da Venedik ve Amsterdam elçilerini Osmanlı ülkesine yatırıma ikna eder. Bu başarısıyla padişahın gözüne girer ve reisülküttaplıkta vazifelendirilir.

Gelelim yazımızın başlığına…
Uzun yıllar süren Avusturya savaşları boyunca diplomatik vazifeleri yürüten kadronun başında yer alır. Sulh için gösterdiği gayretler Maximilian tarafından bile takdir edilir ve Legion de Honour madalyası ile taltif edilir. Tabii Osmanlı sultanı da paşayı taltif etmek ister. Kardeşi Cavidan Sultan ile evlendirerek hanedan damadı olmasını ister. Tüm bunlar 6 yıl içerisinde olmuştur ve bu başarılarından rahatsız olanlar arasında devlet erkanından önemli isimler de bulunmaktadır. Hanedan damadı olması demek istikbalde vüzera arasına katılması anlamına geldiğinden önünü kesmek için hakkında padişaha arizalar sunulur. Bu arizaların çoğunluğunu Venedik tüccarlarından Osmanlı ülkesine yapacakları yatırım karşılığında rüşvet aldığı iddiaları oluşturur. 3. Mehmet başlangıçta itibar etmese de şayiaların artması dolayısıyla Haydar Mert Paşa’yı Gümülcine Beylerbeyi olarak atayıp payitahttan uzaklaştırır.

Peki Cavidan Sultan’a ne olur?
Dönemin kubbe vezirlerinden olan Sait Halim Paşa ile evlendirilir ve padişahın lütfu ile Yeniköy’deki yalıda ikamet ederler.

Cavidan Sultan Sait Halim Paşa ile değil de Haydar Mert Paşa ile evlendirilmiş olsaydı bugün aynı yalıyı Haydar Mert Paşa yalısı olarak zikredecektik.

Abonelik
Bildir
guest
0 Yorumlar
Satır içi yorumlar
Tüm yorumları görüntüleyin

Okuyucuların Beğendiği İçerikler

Birçok kişinin ‘’zor ama maaşı iyi, garanti meslek gibi’’ düşünceleriyle ün kazanmış bir bölüm olan tıp fakültesini size en ince detaylarıyla aktaracağım. Öncelikle fakülteye gelmeden önce kendinizi ilk gün yapılacak çaylak şakasına ve ileri zamanlarda daha siz TUS isimli bölüm seçmenize yarayan sınava girmeden ‘’Sen ne doktorusun? ‘’ veya diş hekimliği ayrı bir bölüm olmasına […]
Yaşanan herhangi bir gün hiç yaşanmasaydı, her şey daha farklı olur muydu? Misal dün hiç yaşanmasaydı veyahut bundan yıllar önce bir gün hiç yaşanmasaydı yine aynı mıydı hayatınız? Kadere inanmak subjektif bir bakış açısı olarak görünebilir ancak hayatın akışı olarak farklı bir yerden durumu ele alabiliriz. Bütün malzemeleri özene bezene kesip, doğrayıp harika bir yemek […]
Herkesin ölmeden görmek isteyeceği bir yer vardır. Yoksa da henüz keşfetmemiştir… Benim için burası Norveç. “Soğuk Cennet” veyahut “Kuzeyin İncisi” denilen bu ülkenin lanse ettiği imajı bir görseniz aşık olmamak elde değil. O yüzden henüz kendi ülkenizi keşfetmediyseniz ileride belki yol arkadaşım olabilirsiniz! Norveç ”Soğuk Cennet” Ülkenin yönetim biçimi anayasal monarşi ve başkenti Oslo‘dur. 385,207 […]
Her kitap ayrı güzel, dünyasına girdikten sonra… Ama bazı başyapıtlar vardır, gerçekten okumak zevk verir. Okudukça içine düşer, yeni bir dünyanın kahramanı olursunuz. Herkes için değişebilecek bir liste… Daha iyisi varsa da ben okuduğum kadarını biliyorum ve bunlar şu an en iyisi! Daha birçok türde konuşulacak kitaplar olsa da üç ayrı türde üç başyapıt derledim, […]

İlgini Çekebilir

Çoğumuzun, adını belki de hiç duymadığı fakat yaşamımızda denk gelebileceğimiz, farkında ve bilinçli olduğumuz takdirde erken tanı ve tedavi seçeneklerini düzenleyebileceğimiz, benim ise özel eğitim alanında tanıştığım bir sendromdan bahsetmek istiyorum sizlere: DiGeorge Sendromu. DiGeorge Sendromu (DGS) 22. kromozomun (22q11) delesyonu (kromozomun bağlı bulunduğu parçadan kopup silinmesi, yok olması) ya da translokasyonu (kopan veya kaybolan […]
“Sisyphus’u gördüm, korkunç işkenceler çekerken: yakalamış iki avucuyla kocaman bir kayayı ve de kollarıyla bacaklarıyla dayanmıştı kayaya, habire itiyordu onu bir tepeye doğru, işte kaya tepeye vardı varacak, işte tamam, ama tepeye varmasına bir parmak kala, bir güç itiyordu onu tepeden gerisin geri, aşağıya kadar yuvarlanıyordu yeniden baş belası kaya, o da yeniden itiyordu kayayı, […]
Bugün 10 Mart 2022. Gülistansız 796. gün “Ne durumdayım biliyor musunuz? Ölüm Allah’ın emri, ölüm dünyada var. Gençlerin ölümü zor ama biz her gün yeniden ölüyoruz. Her gün… Toprağa bile basmaya kıyamıyorum, acaba kızım içinde olabilir mi diye. “ 21 yaşında, Tunceli’de bir üniversite öğrencisiydi Gülistan Doku. 5 Ocak 2020 tarihinden bu yana haber alınamıyor. […]
Bir girişim fikriniz var ve bu alanda bir marka oluşturmak istiyorsunuz ya da henüz küçük bir işletmesiniz ve işletmenizi büyütüp kârınıza kâr katmak istiyorsunuz. İşte bu yolda atmanız gereken ilk adım markalaşmak olmalıdır. Peki marka nedir?                Marka yalnızca kalabalık bir pazarda sizi diğerlerinden ayıran isim, logo ve slogandan ibaret değildir. Markanız insanların sizinle etkileşimde […]