Geçtiğimiz yıllarda Nevada Üniversitesinde yapılan bir araştırmaya göre dans edebilmek ve IQ arasında -94.3 oranında negatif korelasyon olduğu tespit edilmiştir. Araştırmaya göre zeki insanlar dans etmeyi anlamsız ve gülünç buluyorlar ve bu yüzden dans etmekte zorlanıyorlar. Zeki insanlar “vals” gibi danslarda daha başarılıyken “breakdance” gibi dans türlerince daha başarısız. Benzer bir araştırma geçtiğimiz günlerde müzik konusunda yapıldı.
Oxford Brookes Üniversitesinden araştırmacıların Hırvatistan’da 400’den fazla öğrenciyi inceleyerek yürüttüğü çalışma sonucunda; bilim insanları müzikal tercihlerini Mozart ve Bach’tan yana yapanların sözlü şarkıları tercih eden kişilerden daha zeki olabileceğini ortaya koydu. Araştırmaya göre rap müzikle zeka arasında da olumsuz korelasyon olduğu ortaya çıktı. Daha az zeki kimselerin karmaşık orkestra müzikleri yerine sözlü şarkıları tercih ettiği ortaya çıktı.
Çalışmanın yazarı Elena Racevska, 467 öğrenciyi bir zeka testine tabi tuttu. Ardından öğrencilerden tercih ettikleri müzik türlerini sıralamaları istedi. Çalışmanın sonucunda en yüksek IQ puanlarını alanların net bir şekilde enstrümantal müzikleri tercih ettiği görüldü.
Çalışma Satoshi Kanazawa’nın zekayı insan canlısının evrimleşme sürecinde alışılmadık uyaranlarla uyum sağlamasıyla ilişkilendirilen Savanna-IQ hipoteziyle de örtüşüyor. Bu hipoteze göre daha zeki bireylerin, daha az zeki kişilere kıyasla daha alışılmadık deneyimler aradıkları varsayılıyor. Örneğin zeki kişiler şarkı sözü gibi belirgin içerikler yerine daha az insan sesi içeren alternatif müzikler tercih ediyor.
…
Savanna-IQ nedir?
Savanna-IQ Etkileşim Hipotezi olarak adlandırılan hipotez, genel zeka seviyesinin evrimsel açıdan yeni değerlerin ve tercihlerin edinilmesini nasıl etkilediğini açıklar. Daha sonra, yine, evrimsel açıdan üç yeni değer üzerinden Savanna-IQ Etkileşim Hipotezi’ni test eden Kanazawa’ya dayanarak ve hipotez uyarınca, daha zeki olan bireylerin daha çok liberal politik ideolojiye sahip olduğunu ve ateist olduğunu, ayrıca daha zeki erkeklerin (ama kadınların değil) cinsel anlamda tek eşliliğe değer vermesinin daha muhtemel olduğunu öne sürer. Savanna Prensibi’nin genel zekanın evrimi teorisiyle mantıksal ilişkisinden türetilen Savanna-IQ Etkileşim Hipotezi daha zeki bireylerin liberalizm, ateizm ve erkekler için tek eşlilik gibi evrimsel açıdan yeni değerleri edinmesinin ve benimsemesinin daha muhtemel olduğunu, buna karşın evrimsel açıdan tanıdık değerlerin edinilmesi ve benimsenmesinde genel zekanın hiçbir etkisinin olmadığını savunur. Müziğin evrimi üzerine yapılan son çalışmalar, müziğin evrimsel kökenince her zaman vokal olduğunu ve tamamen enstrümantal müziğin evrimsel olarak yeni olduğunu öne sürüyor. Savanna-IQ Hipotezi’ne göre daha zeki bireyler evrimsel olarak yeni değerler ve tercih edinme ve bunları benimse olasılığının daha yüksek olduğu için bu bireyler sözlü müzikler yerine klasik müzik gibi daha az vokal barındıran müzikleri tercih edecektir.
…
2011’de yapılan benzer bir araştırmada zeka testine tabi tutulan 1500 kişinin 18 farklı müzik türünü puanlaması istenmiş, bulgular her çeşit müzik zevkine daha yüksek bir IQ’nun işareti olduğunu göstermişti. Araştırma klasik müzik, film müzikleri, ambient müzik, smooth jazz, big band gibi insan sesi içermeyen müzik türlerinden hoşlanan kişilerin daha yüksek IQ’ya sahip olduğunu ortaya koymuştu.
Araştırmalar basitçe şu sonucu ortaya koyuyor:
Rap müzik ve pop müzik gibi kolay ulaşılabilir, kolay hazmedilebilir müzikler. Kolay akılda kalan ritimleri, nakaratlarıyla dinlerken zorlanmak gerekmiyor. Her insan kolaylıkla bu müzik türlerini tüketebilir.
Beethoven gibi spektrumu 300 senelik, kolay öğütülemeyen, çabuk adapte olunamayan, bu nedenle dinleyip hazmetmenin çaba gerektirdiği müzikler daha kompleks bir zekaya ihtiyaç duyuyor.
“Unutmamak gerekir ki ‘popüler’ daima vasattır. Toplumun her kesiminin rahatça kavrayabildiği bir şeyin nitelikli olması beklenemez.”