Türkiye’de ve dünyada (Türkiye ekonomisi nedeniyle Google Maps) dolaşırken gözümüze çarpan en büyük farklardan bir tanesi Türkiye’de planlı ve özgün mimariye nadiren rastlarken, diğer ülkelerdeki örneklerde planlı şehircilik ve estetik mimari örneklerini daha çok görmemiz.
Türkiye’de hangi şehre gidersek gidelim, çarpık kentleşme var. Mahalleler, caddeler, sokakların neredeyse hepsi plansız ve yamuk… Avrupa, Amerika ve dünyanın başka yerlerinde Türkiye’ye benzeyen ya da daha kötü olan örnekler kesin vardır ama Türkiye’den iyi bir örnek bulmakta gerçekten zorlanılıyor.
Glasgow
Kağıthane
Hollanda
Kadıköy
İstanbul’a giden herkesin fotoğraf çektirdiği Ortaköy Camii, Dolmabahçe Sarayı ve Beşiktaş’taki birçok eski bina Ermeni Balyan Ailesi’nin eseridir. Türkiye’deki büyük şehirlerdeki imza yapılarda “Türk Mimarisi” diye özgün bir şey görmekte zorlanıyoruz. Daha çok gördüğümüz şey: Karadenizli müteahhit apartmanları…
Almanya, Bochum’dan Bir Bina
Trabzon’dan Bina
Amerika, Boston’dan Bir Apartman
İstanbul, Küçükçekmece’den Binalar
Türkiye’deki meşhur binalarda Türk mimarisi gibi bir şey göremememizin en açık örneklerinden birisi Haydarpaşa Garı ve mimarlarıdır. Bina, Alman Otto Ritter ve Helmuth Cuno’nun projesidir. Daha da ilginç bir bilgi olarak projede çalışan mimarların konaklamak için “ayak üstü” yaptıkları binanın Türkiye’deki en güzel apartmanlardan biri olmasını gösterebiliriz.
Haydarpaşa Garı
Haydarpaşa Garı’nın mimarlarının yaptıkları Sünget Apartmanı
2016’da yapılan Ankara Tren Garı ve Mimarisi (!)
Şehircilik konusunda tahmin edeceğiniz üzere durum daha da vahim. Türkiye’de her alanda olduğu gibi şehircilikte de kaos, keşmekeşlik, gelişigüzellik ve estetiksizlik hâkim.
Amerika, Brooklyn
Samsun, Atakum
Amerika, Flagstaff
Trabzon
Amerika, Miami
İstanbul, Pendik
Köylere yöneldiğimiz zaman, Balkan göçmenlerinin yaşadıkları köylerde evlerin daha estetik olduğunu ve bahçe düzenlemesine önem verdiklerini görüyoruz. Anadolu’nun köylerine baktığımız zaman, çirkin ve renksiz evler karşımıza çıkıyor. Bahçelerse sadece araç olarak görülüyor.
Sadece yaşadığımız evlerde değil, insan yetiştiren okullarımızda da durumun vahametini daha iyi anlayabiliriz.
Sakarya Fen Lisesi
Örnekte ve çevrenizdeki okullarda görüldüğü üzere Türkiye’de okulların %70’i pencereden oluşuyor.
Radiohead’in Temellerinin Atıldığı Okul
Sadece okul mimarine bakarak bile eğitimde neden bu kadar başarısız olduğumuzu anlayabiliriz.