fbpx

Kara delik” olarak adlandırdığımız oluşumun tanımı kısaca çekim alanından dolayı ışık dâhil her türlü maddenin kendisinden kaçmasına olanak vermeyecek kadar kuvvetli çekim alanına sahip, yüksek kütleli kozmik cisimdir. “Kara” denmesinin sebebi ışık yaymamasıdır. Işığın bile kaçmasına izin vermeyen madde nasıl ışık saçabilir ki? Uzayda kapladıkları yer sıfır hacim olarak kabul edilir. Bunun sebebi “tekillik” özelliğinde olmalarıdır. Görüntü olarak küreye benzerler, bu görüntüyü almalarının sebebi az önce bahsettiğim “tekillik” denilen bir noktaya yoğunlaşmış olmaları ve bu noktaya yoğunlaşırken bir de “olay ufku” denilen çapa sahip olmalarıdır. Sıfır hacimli kabul edilmelerine rağmen bu kürenin hacmini durumu somutlaştırmak amacıyla kullanabiliriz. Kara delikler yıldızların maddesel olarak içeri çökmeleri sonucu oluşurlar. Her yıldız son raddesine geldiğinde kara deliğe dönüşmez, kütlelerine göre bu süreç iki durumla sonuçlanabilir: Ak cüceye dönüşebilirler veya sonradan kara delik olacak nötron yıldızına dönüşürler. 

37BF9174 4661 4FE0 9AFA 3E3E3ECCDC6D 5aa31448

Peki bu kara delikler bize ne kadar yakındalar, bunları nasıl gözlemliyoruz? Dünyaya en yakın kara delik içinde bulunduğumuz galaksinin merkezinde 8 kilo parsek uzaklıktadır (yaklaşık 2.5e+14 km). Bir kara delik ilk görüntülendiğinde yıl 2019 idi. Bizden uzaklığı 53-55 milyon ışık yılı ve Messier 87 galaksisinin merkezindedir. Daha sonrasında “derin, süslü karanlık oluşum” anlamına gelen “Powehi” adı verilmiştir. Fotoğrafın oluşumu yıllar sürmüştür ve bir fotoğraf makinesiyle şık diye çekilmedi elbette. Bu fotoğraf dünyanın çeşitli yerlerine yerleştirilmiş radyo teleskoplarının (Olay Ufku Teleskobu) eş zamanlı topladıkları verilerinin birleştirilmesi sonucu üretildi. Birçok teleskop kullanılmasının sebebi tek teleskobun çözünürlüğünün düşük olmasıdır, tek teleskobu geliştirmek yerine birçoğundan toplanan verileri birleştirmek daha faydalı bir işlem olmuştur. Fotoğrafta gördüğümüz merkezdeki karartı kara deliğimiz, etrafındaki sarı-turuncu renk ise kara deliğin yörüngesindeki toz ve kayaların kütle çekimi etkisinde birbirlerine sürtünmeleri sonucu etrafa yaydıkları ısı ve ışıktır. Ayrıca kara deliğin bize göre arkasındaki ışığın o düzlemde kırılması sonucu deliğin etrafında saçılmasından dolayı görüntüde deliğin etrafında halka şekli oluşmuştur. 

Ayrıca ufuk açıcı minik bir bilgi daha vermek isterim. Bu çekilen fotoğraf aslında kara deliğin 55 milyon yıl önceki hâli! Evet yanlış okumadınız, 55 milyon yıl. Çünkü kara delikten çıkan dalgaların dünyamıza ulaşması aramızdaki mesafeden dolayı 55 milyon yıl aldı. Biz de o dalgaları saptadık. Acaba Powehi şimdi ne yapıyordur diye düşünürseniz muhtemelen bizim fotoğrafını çektiğimiz hâliyle benzerdir çünkü uzun yıllar boyu varlıklarını sürdüren cisimlerdir. 

Mehmet Ilker içeriklerini beğendin mi? Sosyal medyada takip edin!
Abonelik
Bildir
guest
0 Yorumlar
Satır içi yorumlar
Tüm yorumları görüntüleyin
Mehmet Ilker içeriklerini beğendin mi? Sosyal medyada takip edin!

Okuyucuların Beğendiği İçerikler

Birçok kişinin ‘’zor ama maaşı iyi, garanti meslek gibi’’ düşünceleriyle ün kazanmış bir bölüm olan tıp fakültesini size en ince detaylarıyla aktaracağım. Öncelikle fakülteye gelmeden önce kendinizi ilk gün yapılacak çaylak şakasına ve ileri zamanlarda daha siz TUS isimli bölüm seçmenize yarayan sınava girmeden ‘’Sen ne doktorusun? ‘’ veya diş hekimliği ayrı bir bölüm olmasına […]
Yaşanan herhangi bir gün hiç yaşanmasaydı, her şey daha farklı olur muydu? Misal dün hiç yaşanmasaydı veyahut bundan yıllar önce bir gün hiç yaşanmasaydı yine aynı mıydı hayatınız? Kadere inanmak subjektif bir bakış açısı olarak görünebilir ancak hayatın akışı olarak farklı bir yerden durumu ele alabiliriz. Bütün malzemeleri özene bezene kesip, doğrayıp harika bir yemek […]
Herkesin ölmeden görmek isteyeceği bir yer vardır. Yoksa da henüz keşfetmemiştir… Benim için burası Norveç. “Soğuk Cennet” veyahut “Kuzeyin İncisi” denilen bu ülkenin lanse ettiği imajı bir görseniz aşık olmamak elde değil. O yüzden henüz kendi ülkenizi keşfetmediyseniz ileride belki yol arkadaşım olabilirsiniz! Norveç ”Soğuk Cennet” Ülkenin yönetim biçimi anayasal monarşi ve başkenti Oslo‘dur. 385,207 […]
Her kitap ayrı güzel, dünyasına girdikten sonra… Ama bazı başyapıtlar vardır, gerçekten okumak zevk verir. Okudukça içine düşer, yeni bir dünyanın kahramanı olursunuz. Herkes için değişebilecek bir liste… Daha iyisi varsa da ben okuduğum kadarını biliyorum ve bunlar şu an en iyisi! Daha birçok türde konuşulacak kitaplar olsa da üç ayrı türde üç başyapıt derledim, […]

İlgini Çekebilir

Çoğumuzun, adını belki de hiç duymadığı fakat yaşamımızda denk gelebileceğimiz, farkında ve bilinçli olduğumuz takdirde erken tanı ve tedavi seçeneklerini düzenleyebileceğimiz, benim ise özel eğitim alanında tanıştığım bir sendromdan bahsetmek istiyorum sizlere: DiGeorge Sendromu. DiGeorge Sendromu (DGS) 22. kromozomun (22q11) delesyonu (kromozomun bağlı bulunduğu parçadan kopup silinmesi, yok olması) ya da translokasyonu (kopan veya kaybolan […]
“Sisyphus’u gördüm, korkunç işkenceler çekerken: yakalamış iki avucuyla kocaman bir kayayı ve de kollarıyla bacaklarıyla dayanmıştı kayaya, habire itiyordu onu bir tepeye doğru, işte kaya tepeye vardı varacak, işte tamam, ama tepeye varmasına bir parmak kala, bir güç itiyordu onu tepeden gerisin geri, aşağıya kadar yuvarlanıyordu yeniden baş belası kaya, o da yeniden itiyordu kayayı, […]
Bugün 10 Mart 2022. Gülistansız 796. gün “Ne durumdayım biliyor musunuz? Ölüm Allah’ın emri, ölüm dünyada var. Gençlerin ölümü zor ama biz her gün yeniden ölüyoruz. Her gün… Toprağa bile basmaya kıyamıyorum, acaba kızım içinde olabilir mi diye. “ 21 yaşında, Tunceli’de bir üniversite öğrencisiydi Gülistan Doku. 5 Ocak 2020 tarihinden bu yana haber alınamıyor. […]
Bir girişim fikriniz var ve bu alanda bir marka oluşturmak istiyorsunuz ya da henüz küçük bir işletmesiniz ve işletmenizi büyütüp kârınıza kâr katmak istiyorsunuz. İşte bu yolda atmanız gereken ilk adım markalaşmak olmalıdır. Peki marka nedir?                Marka yalnızca kalabalık bir pazarda sizi diğerlerinden ayıran isim, logo ve slogandan ibaret değildir. Markanız insanların sizinle etkileşimde […]