Cinsel yönelim bir kişinin karşı cinse, aynı cinsiyete veya her iki cinsiyete olan duygusal ve/veya cinsel ilgisini ifade eder. İnsanların cinsel kimliklerini açıklarken kullandığı terimler cinsel yönelim olarak da bilinir. Cinsel yönelim genellikle heteroseksüellik, homoseksüellik(eşcinsellik), biseksüellik, cinsel yönelimden sapmalar veya aseksüellik olarak ortaya çıkar. Bunun haricinde çeşitli cinsel yönelim terimleri ve doğduktan sonra bizlere öğretilen toplumsal cinsel yönelim kalıpları farklı şekillerde açıklanır.
LGBTIQA: “Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender, Intersex, Queer, Ally” kısaltmasının kısaltması.
Sapyoseksüel: Cinsel çekim aracı olarak zekâsını ve zihinsel fonksiyonlarını fiziksellikten daha çok kullananlar için söylenen bir terimdir.
Panseksüel: Panseksüellik “pan” sözcüğünden türetilmiş bir tür cinsel yönelim terimidir. Cinsel yönelimi bu yönde olan kişiler karşı tarafın cinsiyetine bakmaksızın ilgi duyabilmektedir. Bu nedenle panseksüel kişiler kendilerini cinsiyet körü olarak da tanımlayabilirler.
İnterseksüel: Dış veya iç üreme sisteminden doğan kişi. Ne erkek ne de kadın olan, ikisinin ortasında veya çok dışında olan insanları temsil eder.
Heteroseksüel: Duygusal ve/veya cinsel olarak karşı cinse ilgi duyan erkek veya kadın anlamına gelir.
Gay: Duygusal ve/veya cinsel olarak kendi cinsiyetlerine ilgi duyan erkekler veya kadınlar. Genellikle kendi cinsiyetine ilgi duyan erkekler için kullanılır.
Lezbiyenler: Kadınlar eşcinsel veya duygusal ve/veya cinsel olarak kendi cinsiyetlerine ilgi duyan kadınlardır.
Eşcinsel: Eşcinsel veya duygusal ve/veya cinsel olarak kendi cinsiyetlerine ilgi duyan erkekler.
Biseksüel: Duygusal ve/veya cinsel olarak her iki cinsiyete de ilgi duyan erkek veya kadın.
Aseksüellik: Kayıtsız olan veya seks yapmak istemeyen kişi.
Sapkın Cinsel Yönelim: Duygusal ve/veya cinsel açıdan sapkın nesnelere veya insan dışı nesnelere ilgi duyan erkekler veya kadınlar. Teşhircilik, röntgencilik, pedofili, travestilik, fetişizm, sadizm, mazoşizm, bir kişinin cinsel partnerine veya kendisine, partnerine veya kendisine veya bir çocuğa veya bir yetişkine karşı rızası olmadan fiilen zarar verdiği durumları içerir.
Transseksüel: Duygusal ve/veya cinsel olarak karşı cins gibi hisseden, karşı cins olmak isteyen veya karşı cinsten biri gibi hisseden kişidir.
Travesti: Genellikle erkekler tarafından, yani cinsel zevk için heteroseksüel kıyafet giyen kişiler tarafından kullanılır. Cinsel yönelimli değil. Bir trans birey herhangi bir cinsel yönelime sahip olabilir. Bu nedenle çoğu zaman eşcinsellikle karıştırılan travestiler heteroseksüel ya da eşcinsel olabilir. İnsanların cinsel kimlerini açıklarken kullandıkları terimler içinde en çok yanlış bilineni travesti teriminin tanımıdır.
CD (CrossDresser): Karşı cinsi tanımlayan ve çoğunlukla düz giysiler giyen kişi. Kadın erkek kılığına girmiş, erkek kadın kılığına girmiş kişilerdir. Konsept, giyimin yanı sıra karşı cins olarak tanımlanabilecek aksesuarları da içeriyor. Ayrıca saç, sakal, bıyık, kaş modelleri ve makyajı da kapsar.
Drag Queen: Abartılı kadın kıyafetleri giymiş, kasıtlı olarak kadın karikatürü gibi davranan bir adam. Kraliçe kelimesi aynı zamanda İngilizce eşcinsel erkekler anlamına gelir ve drag queen’ler genellikle eşcinsel erkeklerdir.
Queer: Heteroseksüellik dışındaki tüm cinsel eğilimleri kapsayan genel bir terimdir. “Sor” kelimesinden gelir.
Ally: Sizinle birlikte olan insanlar, müttefikler anlamına gelir. LGBTIQ olmayan ancak onları desteklemek ve mücadelelerine katılmak isteyen bireylere müttefik denir.
Biyolojik Cinsiyet: Bir kişinin erkek veya kadın olarak tanımlanan tüm biyolojik özellikleridir. Cinsiyet, bir kişinin biyolojik olarak erkek mi yoksa kadın mı olduğunu belirleyen temel özellikleri tanımlar.
Cinsel Roller (Cinsiyet Rolleri): “Erkek rolleri ve kadın rolleri” olarak bilinen, toplumsal olarak kadın ve erkeğe yüklenen kültürel değerler, tutumlar, roller ve sorumluluklar bütünüdür. Sosyal öğrenme kuramına göre toplumsal cinsiyet rollerini öğrenmek çocuklukta başlayan yaşam boyu süren bir süreçtir. İnsanların cinsel kimliklerini açıklarken kullandıkları terimler içerisinde en klasik olanı budur. Erkek veya kadın davranışı ödüllendirildiğinde, cezalandırıldığında ve erkek/kadın davranış kalıpları gözlemlendiğinde çocuklar cinsel rollerini öğrenirler.
Başka bir deyişle, çocuklar cinsiyet farklılıklarını gözlem ve deneyim yoluyla öğrenirler. Erkek rolü; “kontrol”, “cinsel organlara cinsel ilgi”, “nesnelleştirme, fiksasyon, fetih”, “başarı ve sonuçlar”, “erotizm”, “arzu”, “erkek enerjisinin ifadesi” dişil bir roldür. “İtaat”, “genelleştirilmiş şehvetli zevk”, “aşk veya romantik bağlantı”, “duygular ve süreçler”, “romantizm”, “arzu” ve “dişi enerji ifadesi” olarak gelişir.
Homofobi: Genellikle LGBTIQA’lı kişilere karşı nefret veya kıskançlık, onlara karşı şiddeti savunma veya şiddet içeren tutum ve davranışlar gibi yıkıcı duyguları tanımlar. Eşcinsel nefretin referans noktası, LGBTIQA’ya yönelik saldırı, şiddet ve şiddetin savunulmasıdır. LGBTIQA bu standarttan sapılarak eleştirilmesi ve tartışılması mümkün olmayan bir tabu hâline gelmektedir. İnsanların cinsel kimliklerini açıklarken kullandıkları terimler ve ötekileştirmelerin insan hayatını zorlaştırdığı bilinmektedir.
Heterofobi: Anlam ifadesi olarak LGBTIQA bireyleri için eşitlik sağlama çabası gösterimi esnasında heteroseksüellere yönelik bir ayrımcılık faaliyetidir.
İnsanların cinsel kimliklerini açıklarken kullandıkları terimler içinde en yaygın olanları bunlardır. Toplumda hangi terim olursa olsunlar insanlar başkalaştırılmadan yaşamaya devam ederler.
