Başı dik olduğu kadar dik başlıydı!!
Enver Paşa Osmanlı İmparatorluğunun son yıllarına damga vurmuş ve İttihat Terekki Fırkasının önderlerinden birisidir. 1913 yılında gerçekleştirilen Bab’ı Ali baskınıyla cemiyetin iktidara gelmesini sağlamıştır. 1914-15 yıllarında Almanya ile yapılan ittifaka ön ayak olmuş ve 1. Dünya Savaşı boyunca Harbiye Nazırı ve Başkumandan Vekili olarak görev almıştır. Gençlik yıllarından itibaren savaşlarla ve mücadeleyle geçen bir ömrün sonu da yine bir cephede şehitlikle sonlanmıştır. 1. Dünya Savaşının ardından dünyanın farklı bölgelerinde Türk Halklarını bir araya getirme çabası ve gayretinde bulunmuştur. Orta Asyada Bolşeviklere karşı verdiği mücadelede Basmacı Harekatında pusuya düşürülerek şehit olmuştur. Günümüzde Tacikistan’a bağlı Belçavan kasabasının Çegan Tepesinde toprağa verilmiştir.
Eğitim Hayatı
Üç yaşında evlerinin yakınındaki İbtidai Okulu’na (ilkokul) gitti. Daha sonra Fatih Mekteb-i İbtidaisi’ne girdi ve ikinci sınıftayken babasının Manastır’a tayin olması nedeniyle bırakmak zorunda kaldı. Yaşı küçük olmasına karşın 1889’da Manastır Askeri Rüştiyesi’ne (ortaokul) kabul edilmeyi başardı ve oradan 1893’te mezun oldu. Eğitimine 15. sırada girdiği Manastır Askeri İdadisi’nde devam etti ve 1896 yılında 6. sırada mezun oldu. Harp Okulu’na geçti ve bu okulu 1899’da piyade teğmeni olarak bitirdi. Harp Akademisini bitirdi ve Osmanlı Ordusu’na kurmay subay yetiştiren Mekteb-i Erkan-ı Harbiye’nin 45 kişilik kontenjanına girmeyi başardı. Buradaki eğitiminden sonra, 23 Kasım 1902’de Kurmay Yüzbaşı olarak Üçüncü Ordu’nun emrinde Manastır 13. Topçu Alayı 1. Bölüğü’ne verildi.
Askerlik Hayatı
13. Topçu Alayı 1. Bölüğü’ndeyken, Bulgar çetelerinin takibi ve yakalanması görevi için yapılan harekatlara öncülük etti. 1903 yılı Eylül’ünde Koçana’da bulunan 20. Piyade Alayı’nın birinci bölüğüne, bir ay sonra da 19. Piyade Alayı’nın birinci taburunun birinci bölüğüne nakledildi. Nisan 1904 tarihinde Üsküp’teki 16. Süvari Alayı’nda görevlendirildi. Ekim 1904 tarihinde ise İştip’teki alaya giden Enver Bey, iki ay sonra “sunûf-ı muhtelife” hizmetini tamamlayarak Manastır’daki karargâha geri döndü. Burada kurmaylık dairesinin birinci ve ikinci şubelerinde yirmi sekiz gün çalıştı, ardından Manastır Mıntıka-i Askeriyesi’nin Ohri ve Kırçova mıntıkaları müfettişliğine tayin edildi. 7 Mart 1905’te kolağası oldu. Bu görevi sırasında Bulgar, Rum ve Arnavut çetelerine karşı girişilen askerî harekatlara önderlik etti, başarıları sayesinde dördüncü ve üçüncü Mecidiye Nişanı, dördüncü Osmaniye Nişanı ve altın Liyakat Madalyası ile ödüllendirildi; 13 Eylül 1906 tarihinde binbaşılığa yükseltildi. Bulgar çetelerine karşı yürüttüğü faaliyetler Enver Paşa üzerinde milliyetçilik fikirlerinin etkili olmasında büyük rol oynadı. Çatışmalarda yaralanarak bir ay hastanede kaldı. Eylül 1906 dönemi içinde Selanik’te kurulan Osmanlı Hürriyet Cemiyeti’ne üye oldu. Manastır’a geri dönmesinin ardından cemiyetin, buradaki örgütlenmesini kurma gayretinde bulundu. Bu eylemleri, Osmanlı Hürriyet Cemiyeti ile merkezi Paris’te olan Osmanlı Terakkî ve İttihat Cemiyeti’nin birleşmesi ve ilk örgütün Osmanlı Terakkî ve İttihat Cemiyeti Dahilî Merkez-i Umûmisi adını almasından sonra daha yoğun olarak sürdürdü ve bu süreçlere önderlik etti. Terakkî ve İttihat Cemiyeti tarafından başlatılan ihtilallere katıldı. Eylemlerinin jurnaller tarafından ihbar edilmesi üzerine İstanbul’a çağırıldı. Ancak 24 Haziran 1908 akşamı dağa çıkarak ihtilalde öncü rolü oynadı. İhtilalin ardından 2. Meşrutiyet ilan edilmiştir.
Hürriyet Kahramanı Enver Paşa
1908 yılında gerçekleştirilen İhtilalin ve 2. Meşrutiyetin ilanında büyük rol oynadığından dolayı Enver Paşa’ya Hürriyet Kahramanı denmiştir. Dağa çıkan subaylar arasında en kıdemlisi olduğu ve ön ayak faaliyetler gerçekleştirdiği için Enver Bey, “Hürriyet Kahramanı” olarak kabul edildi, İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin askeri kanadının en önemli isimlerinden birisi oldu. Gittiği her yerde anayasanın yeniden yürürlüğe girmesi için konuşmalar yaptı, Meşrutiyet çağrısı yaptı, görkemli törenler düzenletti. Meşrutiyet‘in sonrasında 23 Ağustos 1908’de Rumeli Vilayeti Müfettişliği başkanlığı görevine verilen Enver Bey, 5 Mart 1909’da Berlin askeri ataşesi olarak görevlendirildi. Çeşitli aralıklarla iki yılı aşkın bir süre devam eden bu görev, Almanya’nın askeri durumunu ve sosyal yapısını inceleme fırsatı verdi.
Balkan Savaşı ve Bab’ı Ali Baskını
Balkan Savaşı’na katılmak üzere diğer gönüllü subaylarla birlikte yola çıkan Yarbay Enver, düşman kuvvetlerinin durdurulmasında önemli rol oynadı. Mevcut İstanbul hükumeti, kendilerine önerilen Midye – Enez sınırını kabule yanaşıyordu. Bunun olmasına karşı olan İttihatçıların kendi aralarında yaptığı ve Enver Paşa’nın da katıldığı toplantıdan zor kullanarak hükumeti devirme kararı çıktı. 23 Ocak 1913 günü Enver Paşa’nın öncü rolü oynadığı Bab-ı Ali Baskını gerçekleşti. Baskın sırasında Harbiye Nazırı Nazim Paşa, Yakup Cemil tarafından öldürüldü; Enver Bey, Mehmet Kamil Paşa’ya istifasını imzalattı ve padişahı ziyaret ederek Mahmut Şevket Paşa’nın sadrazam olmasını sağladı. Bu olayın ardından İttihat ve Terakki Cemiyeti Hükümet konumuna geldi.
Bab-ı Ali Baskını’ndan sonra, Enver Paşa, Edirne üzerine yürüyerek, 22 Temmuz 1913’te Edirne’ye girdi. Edirne’yi geri alması üzerine saygınlığı artan Enver Paşa, “Edirne Fatihi” unvanını aldı. Rütbesi albaylığa, kısa bir süre sonra da generalliğe yükseltildi. Hemen ardından istifa ettirilen Harbiye Nazırı Ahmet İzzet Paşa’nın yerine Harbiye Nazırı oldu. Bu arada, Sultan Mehmet Reşat’ın yeğeni Emine Naciye Sultan ile Baltalimanı’ndaki Damat Ferit Paşa Konağı’nda yapılan düğünle evlenerek saray damadı oldu.
Çok yakında devamı gelecek…
