Anne ve babamızdan aldığımız genler, bizim fiziksel özelliklerimizi belirler. Ancak bazı istisnai durumlar bulunmaktadır. Bu durumlar, mutasyon (DNA ya da RNA diziliminde oluşan kalıcı değişimler) sonucu oluşup fiziksel görünüm olarak da farklılıklar meydana getirmektedir. Bu farklılıklara verilebilecek örneklerden bir tanesi de heterokromi, yani renk farklılığıdır.
Heterokromi, ” Heterochromia” kelimesinden Türkçemize çevrilmiştir. Bu kelime, hetero ve chromia sözcüklerinin birleşmesiyle oluşmuştur. Heteros “farklı”, chromia ise “renk” anlamına geliyor. Ortaya da “Farklı Renkler” anlamında bir terim çıkıyor. Heterokromi çoğunlukla göz rengindeki farklılıklar için kullanılır fakat nadiren de olsa saç ve deride de heterokromi görülür. Ayrıca gözlerdeki heterokromi için “göz rengi farklılığı” anlamına gelen Heterokromi İridum terimi kullanılır.
Göz rengimizi, iris tabakasında bulunan melanin pigmentlerinin azlığı ya da çokluğu belirler. Eğer göz renginiz mavi, yeşil gibi açık bir renkteyse iristeki melanin pigmenti miktarı azdır. Eğer kahverengi, siyah gibi koyu bir göz rengine sahipseniz de iris tabakanız melanin pigmenti açısından oldukça zengindir. Ancak bu melaninlerin düzensiz dağılması, heterokrominin bir sonucudur.
Heterokromi İridumun üç çeşidi bulunmaktadır:
Tam heterokromide göz renkleri tamamen birbirinden farklıdır ve mavi – kahverengi, siyah – mavi, yeşil – mavi gibi şekillerde görülebilir.
Parçalı heterokromide irisin sadece bir bölümü farklı olmaktadır. Örneğin, mavi bir irisin bir parçasında kahverenginin de görülmesi gibi.
Merkezi heterokromide ise göz bebeğinin çevresinde, merkez bölümünde renk farklılığı oluşur.
Heterokromi, doğuştan ya da sonradan da oluşabilir. Doğuştan oluşan heterokromide genler mutasyon geçirip kalıcı olarak bozulur. Sonradan oluşan heterokromiye göre nadir görülür. Çoğu kişi bu göze sahip insanların renk farklılığından dolayı bir rahatsızlık olduğunu ve farklı gördüğünü düşünür -Ben de bir heterokromiyim ve bana da buna benzer sorular çok fazla soruluyor 🙂 – Fakat heterokrominin kişiye hiçbir zararı yoktur. Ancak sonradan oluşan heterokromi, bir hastalık belirtisi olabilir. Horner sendromu, pigment dispersiyon sendromu, gözde travma, göz renginde değişikliğe neden olabilen rahatsızlıkların birkaçıdır. Bu durumda ilgili bir doktora görünmek gerekir.
Ayrıca heterokromi, sadece insanlarda görülmeyip diğer canlılarda da görülmektedir. Hatta heterokromi insanlarda hayvanlara göre daha nadir görülür. Buna verilebilecek en güzel örnek Van kedileridir.
