Derin bir sessizliğin, yüze vurulmayan, mektuplara akıtılan hüznün yazarı Kafka. Karşı koyamadığı kim varsa, hangi düşünce varsa yazdı. Doğduğu şehir, konuştuğu dil, kabul görmeye çalıştığı aile, aşkları, ruhunu saran beden bir insanı ne kadar etkileyebilirse Kafka o kadar etkiledi. Franz Kafka 3 Temmuz 1883 tarihinde Bohemya Krallığı’nın başkenti ve daha sonra Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun parçası olan Prag’da doğdu. Günümüzde Çek Cumhuriyeti’nin başkentidir. Gotik mimarinin hâkim olduğu şehir; insanı zayıf, aciz, küçük bir böcek gibi hissettirir. Sivri kuleleri sorguya çeker, suçlar. Kafka Almanca konuşan bir Yahudi’dir. Nereye giderse kabul görmez. Almanca konuştuğu için Çekler, Yahudi olduğu için Almanlar tarafından sevilmez. Eserlerine yansıttığı bu aidiyetsizlik hissi Kafka’yı yaratan önemli detaylardan biridir.
Kafka’yı tanımak için babası Hermann Kafka’yı tanımak gerekir. Güçlü bir fiziksel yapıya, sağlam iradeye, hırslı bir zekâya sahip olan Hermann Kafka, küçük Franz’ın ruhunda onulmaz, derin yaralar açtı. Babasının otoriter, baskıcı, korkutucu gözleri altında ezildikçe ezilen Kafka en sonunda bir böceğe dönüştü. Onun yardımına koşacak, baskıyı hafifletebilecek bir annesi, kardeşi yoktu. Annesi Julia Kafka sessiz sakin, kocasının baskısına boyun eğen bir kadındı. Çiftin en büyük çocuğu Franz Kafka. İki erkek kardeşi daha bebekken ölüyor. Üç kız kardeşi ise Nazi kamplarında katlediliyor. Kafka’nın babasına yazdığı pek çok mektup vardır. Mektupların hiçbiri yerine ulaşmadı. Bir gün Kafka yazdığı mektubu babasına iletmesi için annesine verir. Mektubu okuyan Julia Kafka birkaç gün bekleyip kocasına okutmadan Kafka’ya geri verir. Babasının okumadığı mektupları şimdi bizler okuyoruz “Babaya Mektup” kitabında.
Ve aşk. Sevilen kadınlara yazılan mektuplar. Kafka’nın en önemli eserleri arasındadır bu mektuplar. Hayatına giren ilk kadın Felice Bauer. Beş yıl süren çalkantılı ilişkide iki kez nişanlandı, ayrıldı. “Hiçbir özelliği olmayan biri” dediği kadına yüzlerce mektup yazdı. Her gün, bazen günde birkaç kere. Sanki yazdıkça âşık oluyordu Felice’e “Sen benim bir parçamsın.” diyordu. Kafka’nın ikinci aşkı hastanede tanıştığı Julie oluyor. Evlenme planları yapılıyor, yaşayacakları evi tutmaya kadar ilerliyor ilişkileri fakat Kafka karar veremiyor bir türlü. Kafka’nın mektuplarına dökülen kadınlardan biri de gazeteci, yazar, çevirmen Milena Jesenská. Milena kendini aldatan bir kocayla evlidir. Kafka ise Julie ile birliktedir. Kafka ile yazılarını Çekçe’ye çevirme bahanesi ile tanışıyorlar. Mektuplaşmalar başlıyor. Yasak aşk mektuplarla, kaçak buluşmalarla büyüyor. Kafka nişanlısından ayrılıp Milena’nın da eşinden boşanmasını istiyor. Fakat Milena boşanmıyor. Kafka ilk kez reddedildiği kadına günlüklerini hediye ederek ayrılıyor. Sen benim tek sevdiğimsin.” dediği Milena’sına veda ediyor. “Olmamasına razıyım. Oluyormuş gibi olmasın yeter.” Ve Kafka’nın hasta yatağında tanıdığı son aşkı genç Dora Diamant. Sessiz sedasız, Kafka’nın ölümüne kadar ısınmayan, soğuk bir evde yaşıyorlar.
Önemli yazarlar çoğunlukla yaşadıkları dönemde tanınmazlar, okunmazlar. Kafka bu yazarların başında gelir. Eserleri bilinmez. Zaten ölümünden sonra yazdığı her şeyin yakılmasını ister. En yakın, belki de tek yakın arkadaşı olan Max Brod sayesinde bugün Kafka var. Yüzlerce mektup okunuyor. Edebiyatta yer edinmiş, onun adıyla anılan bir yazım tarzı var, “Kafkaesk” . Böcek olarak çizilmek istemese de böceklerle, dönüşümle adı anılır. Suçunun ne olduğunu bilmediği hâlde yargılanan bir adam olur Dava kitabında. Amerika ilk yazdığı eserlerden biridir. Şato tamamlanmamış olsa da en önemli eserlerindendir. Bürokrasiyi, otoriteyi kalemiyle yıkar.
Ruhunu saran beden, insan kabuğu… Kafka cılız, hastalıklı bedenini hiç sevmedi. Kemikli yüzünü acayip gösteren kepçe kulakları süslüyordu başının her iki yanını. Uzun boyuna rağmen zayıf, çelimsiz yapıdaydı. Babası ile gittiği havuzda onun çıplak heybetli vücudunu gördüğünde küçüldü, kabuğuna çekildi. Bedeninin zayıflığı ruhunu inşa eden bir güçlük oldu. Aşılması zor, ölüme götüren bir güçlük.. “Biraz daha uyusam bütün bu olanlardan kurtulabilir miyim?” diye soran Kafka 41 yaşında gırtlak kanserine yakalandı. Ebedî uykusuna daldı. Bütün bu olanlardan kurtuldu.