CÖMERT İNSAN KİMDİR?
Günlük hayatımızda insanların kişisel özelliklerini anlatırken sıklıkla cömert olma özelliğinden söz ederiz. Peki cömert kelimesinin anlamını sahiden biliyor muyuz? Bir insana cömert diyebilmek için hangi özelliklere sahip olması gerekir? Bu yazımızda cömert kelimesinin dilimize yerleşme ve anlam kazanma sürecinden bahsedelim.
Öncelikle cömert kelimesi dilimize Farsçadan geçmiştir. Farsça “temiz ve asil olan, fedakârlık yapan” anlamındaki “civanmerd” kelimesi, Osmanlı Türkçesindeki yazılışta “vav” harfinin yuvarlak okunmasıyla zamanla “cömerd” şekline dönüşmüştür. Bu yolculuktaki kelimenin kazandığı anlamı daha iyi anlayabilmek için Arapçada kullanılan ama bizim de bildiğimiz 4 kelimenin incelenmesinde yarar vardır. ”Bu kelimeler hangileridir?” diye soracak olursanız; kerem, seha, cud, isardır.
Kerem kelimesi bizlere ikram kelimesini hatırlatsın. İkram etmek, öncelikle vermek anlamındadır. Seha, bende var fazlasını vereyim anlamında kullanılmaktadır. Cud, ”Elimizde bir tane var, fazla yok ama karşı tarafın ihtiyacı var.” diye elimizdekini veriyorsak kullandığımız bir kelimedir. İsar ise bizim de ihtiyacımız varken önce karşımızda verdiğimiz durumda kullanılır hatta anne cömertliği denilmektedir.
Bu kelimeleri belirli bir kademeye göre sıralayacak olsaydık, en düşükten en yükseğe doğru şöyle sıralardık:
1-Kerem, 2-Seha, 3-Cud, 4-İsar
Cömert insan dediğimiz kişi aslında cud kelimesinin karşılığında olan kişidir. Parasını ve malını esirgemeden veren kişidir. Bunun karşılığında övgü ya da teşekkür beklemezler. Vermek kişiliğimizi yumuşatan, bizleri diğer insanlarla sevgi, hoşgörü, barış gibi üstün insanı değerlerde buluşturan ve aramızdaki bağların gelişmesinde etkili olan bir değerdir. Cömertlik sadece maddi olarak değil manevi olarak da edinilmesi gereken bir özelliktir. ”Manevi olarak nasıl cömert olabiliriz?” sorusu aklımıza gelecek olursa duyguların alışverişinde de cömert olabiliriz. İnsan başkalarının hatalarını bağışladıkça, sevecen oldukça, yardımsever ve alçak gönüllü davrandıkça cömert bir insan olma yolunda emin adımlarla ilerleyebilir.
Genel olarak baktığımızda kelimelerin dilimize yerleşmesi ve anlam kazanması hayret verici bir olay. Cömert kelimesi de bu durumun en somut örneklerinden birisi oldu şüphesiz. Günlük hayatımızda ağzımızdan çıkarken bu kadar düşünmediğimiz bir kelimenin birçok boyutu olduğunu görüyoruz. Kelimelerin uçsuz bucaksız dünyasında sizlere keyifli okumalar diliyor bir sonraki yazı için görüş ve önerilerinizi sabırsızlıkla bekliyorum.