Fobi, bir şeye karşı duyulan korkunun, bireyin gündelik yaşamını olumsuz yönde etkilemesi hali. Fobi kelimesi, Yunanca ”Phobos” kelimesinden gelir. Phobos, Yunan mitolojisinde korku tanrısıdır. Neden oluştuğu belirsiz, genetik olabileceği düşünülür. Ancak bazen yaşanılan bir travmanın her zaman akılda kalmasıyla oluşması da olağandır. Tedavisi, maruz bırakma terapisidir ki bunun pek normal olmadığı aşikar. Genel anlamda kişinin belirli nesnelere ya da durumlara karşı duyduğu baskı, kaygı, olağan olmayan; hastalık derecesinde güçlü korku hissetmesi ”fobi”si olduğu anlamına gelir. Ve günümüzde bazı fobiler, sahip olmayanlar için ”Bu da mı varmış?” denecek kadar garip, bazıları ise maruz kalındığında kişi için korkunç olacak ciddi şeyler. Peki bilmediğiniz fobileriniz olabilir mi? Ciddi anlamda maruz kalmadığınız için fobiniz olduğunu fark edemediğiniz bazı durumlar..?
Hızlıca bir araştırmayla sizlere birçok insanda olan ama bilmedikleri fobileri sıraladım, içlerinde eminim ”Bu ben gerçekten!” diyeceğiniz bir fobiniz vardır!
Agorafobi: Açık Yer ya da Kalabalık Korkusu
- Kişinin kendini güvende hissettiği ortamlar dışında bulunması ile gelişen bir anksiyete bozukluğudur. Açık alanlardan, kalabalık yerlerden uzak durma, evde tek başına kalmayı istemesi gibi durumlar görülür. Dışarıya yalnız çıkmaktan korkar ve sosyal olmaktan kaçınır.
Agorafobik Kişinin Ciddi Korkuları
- Toplu taşıma ile seyahat etmek
- Kalabalık caddelerde dolaşmak
- Kuyrukta beklemek
- Büyük alışveriş merkezlerinde bulunmak
- Tiyatro, sinema, konser alanı gibi yerlerde bulunmak
Akluofobi: Karanlıktan Korkma
Akrofobi: Yükseklik Korkusu
- Spesifik korkular sınıfındadır. Akrofobi tehlikelidir zira yüksek yerlerde, kişide panik atağa sebep olabilir. Halk arasında vertigo olarak bilinse de bu doğru bir kullanım değildir.
Apifobi: Arılardan Korkma
Asimetrifobi: Simetrik Olmayan Şeyler Korkusu
Aviofobi: Uçuş Korkusu
- Uçma düşüncesi kafada belirdiği an, bir çeşit anksiyete durumu meydana gelir ve kişi, bu durumu çeşitli nedenlere bağlayabilir. Daha çok bu fobiye sahip kişilerin, bir travma sonucunda sahip oldukları görülmüştür.
Belonefobi: İğnelerden Korkma
Eisoptrofobi: Ayna Korkusu
- Aynaya bakmaktan ve yansımayla göz göze gelmekten korkmaktır. Çünkü bu fobiye sahip kişi; fiziki olarak kendini yansıttığını ama ruhen başka bir varlığı yansıttığına inanmaktadır.
Kısa Bir Bilgi : Orta Çağ ve biraz daha öncesinde Avrupa’daki bazı ülkelerin köy, kasaba gibi küçük yerleşim yerlerinde yaşayan insanlar evlerinde ayna bulundurmazdı. Bulunduranlar ise hava kararınca üzerlerini örterdi. Çünkü gece uzun süre aynaya bakan bir insanın delireceğine veya paranormal varlıklar göreceğine inanırlardı.
Erotofobi: Cinsellik Korkusu
- Pek çok fobiyi bünyesinde barındıran geniş bir terim olmakla beraber, en genel anlamıyla cinselliğe dair her şeye karşı duyulan korku olarak tanımlanıyor.
Filofobi: Aşık Olma Korkusu
- Karşı cinsten (?) bir kişinin varlığında kaygı krizi benzeri bir şey yaşanır. Bunun devamında kişinin korkusu, duygusal bağlantısı olan kişilerden uzaklaşmasına neden olabilir. Bu fobinin üstesinden gelmek ve normal ilişkiler kurmak mümkündür.
Fobofobi: Korkmaktan Korkma
- Kişinin takıntılı bir şekilde fobisiyle ilgili şeyler düşünmesi ya da bunları hatırlatacak şeylerle karşılaşması sonucunda tetiklenir.
Glossofobi: Topluluk Önünde Konuşmaktan Korkma
- Birçoğu yalnızca bu korkuya sahipken küçük bir azınlık diğer sosyal fobi veya sosyal anksiyete bozukluklarını da beraberinde yaşayabilir. Ciddi bir sorundur; zira kişinin kariyerine, itibarına, esasında gururuna dokunabilecek bir durum olduğu için fazlasıyla önemsenir.
Hipegiyafobi: Sorumluluk Alma Korkusu
Kainatetofobi: Yenilik Korkusu
Klostrofobi: Kapalı Alan Korkusu
- Asansör, basık tavanlı odalar, kapıları kapalı ve kalabalık otobüsler, yeraltı çarşıları, alt geçitler ve kilitli odalar bu kişiler için korku verici yerlerdir. Hastanın temel korkusu; bu sayılan yerlerde sıkışıp kalmak, nefes alamamak ve boğulmak denebilir. (Yazardan ekleme; otoparklar, uçaklar, sıra olan bir tuvalette hissettiğiniz o baskı zaten başlı başına sıkıntı, içinizi huzursuz eden herhangi bir yerde uzun süre durmak… Duvarların üstünüze gelmeye başladığınızı hissedersiniz, berbat bir fobidir!)
Monofobi: Yalnızlıktan Korkma
- Autofobi, isolofobi veya eremofobi olarak da bilinir. Kişi fiziksel olarak yalnız olmanın dışında, göz ardı edildiğini ve sevilmediğini de düşünür.
Obesofobi: Şişmanlamaktan Korkma
- Kişi verdiği her şeyin kalorisini hesaplamaya takıntılıdır ve çoğunlukla bu kişiler kilo almadıkları halde aldıklarını düşünür.
Evet, fobileriniz var mıymış? Bunun devamında başka bir yazımda yine birçok insanda olan fobilerden bahsedeceğim, elim yoruldu… Bir kahve yapayım, sayın fobikler!
