Jamala, tam adıyla Susana Alimivna Jamaladinova; Kırım Tatar Türklerinden bir müzik sanatçısıdır. Eurovision 2016 finalinde Ukrayna’yı birinci yapmıştır. Söylediği şarkı ”1944” adında ve o yıl yaşanan bir olayı anlatıyor. Rusya’nın Kırım Tatar Türklerine uyguladığı sürgünün tarihi olan 1944’te yaşanan olaylar vicdanı olan herkesin gözlerini yaşartacaktır. Sürgün tam anlamıyla 18 Mayıs tarihinde tüm yerleşim yerlerinde başlamıştır. Toplam 193.865 vatandaş yerlerinden, hayatlarından oldular. Mayıs ayından 10 Kasım’a kadar süren bu sürgünde, Kırım Tatarlarından 10.105 kişi açlıktan ölmüştür. NKDV verilerine göre 30.000 (%20) kişi, bir buçuk yıl içinde sürgünde öldü. Kırım Tatar aktivistlerin verilerine göre ise nüfusun yaklaşık %46’sı bu zaman içerisinde hayatını kaybetti. Sürgün boyunca toplam nüfusun yaklaşık %45’i açlık, susuzluk ve hastalık nedeniyle ölmüştür. 18 Mayıs, Kırım Cumhuriyeti’nde “Sürgün Kurbanlarını Anma” günüdür. Bu tarih, 1993’te Kırım Yüksek Sovyeti’nin kararıyla belirlenmişti. 3 Mart 2015’te ise Kırım Cumhuriyeti kararıyla Kırım’ın çok uluslu halkının kaderinin ayrılmazlığı ve anı günü olarak kabul edildi.
Jamala yapılan bir röportajda ailesi için bu olayın etkisini şu şekilde dile getirmiş; “Tehcir, 18 Mayıs 1944 sabahı saat 3’te gerçekleşti. İçişleri Halk Komiserliği’nden askerler kapımıza dayandı ve ‘Eşyalarınızı toplayın!’ dedi. Sadece 15 dakika süre verdiler. Büyükannem Nazalkhan’ın 4’ü kız 1’i erkek 5 çocuğu vardı. Onları bir trenin vagonuna doldurdular ve Kırım’dan Orta Asya’ya sürdüler. Büyük annem bu trende çocuklarıyla aç, susuz bir şekilde haftalarca yolculuk yapmak zorunda kaldı. Trende en küçük kızı öldü. Ben de içimde bu hikayeyi yazmak istediğimi fark ettim.”
Acı çeken onlarca aileden biriydi yalnızca. Ve bazen insanlar seslerini duyurabilecekleri bir konumdayken bunu kullanmaları gerekir. Jamala bunu fark etmiş ve kullanmış çok saygıdeğer bir sanatçı. Şarkısı çok kez seslendirilmiş, fazlasıyla gündem olmuş. Ayrıca birincilik de getirmiştir. 1944 yılında yaşanan olaylarda birçok insan hayatını kaybetmiş, sessizce bir köşede ölmeyi beklemenin acısını geride kalanlara bırakmıştır. Jamala, şarkısının nakarat kısmında da Kırım Türkçesi ile ”Yaşlığıma toyalmadım, Men bu yerde yaşalmadım.” diyor, dilimize tam çevirisiyle ”Gençliğime doyamadım, ben bu yerde yaşayamadım.”… Şarkının en son kısmında ”Vatanıma doyamadım.” ile bitiş yapan Jamala, sanatçı olduğu alanda yaşanmış bir olayı çok güzel anlatmıştır.
Türkçe çevirisi ile şarkıyı dinlemek için: